Liệu nhà “Táo” có đang độc quyền với cửa hàng App store của mình?

Có thể xem cửa hàng App store của nhà “Táo” chính là một kho tàng các ứng dụng chất lượng. Khi mà bất kì chương trình nào của Apple khi cho ra mắt luôn có “ma lực” hấp dẫn người dùng. Đây cũng là lý do vì sao mọi người tìm đến iOS hơn là Android. Nhưng liệu Apple có đang độc quyền và có quyền quyết định những gì mình làm nên không?

Trước tiên nói về cửa hàng App store

Trước tiên nói về cửa hàng App store, chắc chẳng ai xa lạ gì, đây là cửa hàng ứng dụng đi kèm với iOS, là nơi các lập trình viên gửi ứng dụng lên, Apple sẽ kiểm duyệt, kiểm tra và phát hành nó lên App store để hàng triệu người dùng iDevices có thể tải về. Lưu ý đây là kênh phát hành và tải ứng dụng chính thống duy nhất cho người dùng iPhone, iPad và iPod touch, tất nhiên không tính những cách “ngoài luồng” như jailbreak cài app lậu… App được duyệt lên App store sẽ có cơ hội tiếp cận hàng trăm triệu người dùng iOS, và tất nhiên phải chịu mức phí 30% giá bán của App có phí, hoặc 30% giá trị mỗi giao dịch trong App free có in-app purchase (thu phí trong app).

Khởi đầu vào tháng 3 năm 2019, Spotify bắn phát súng đầu tiên, đệ đơn kiện Apple vì hành vi độc quyền lên liên minh châu Âu (EU). Spotify cho rằng với mức phí hoa hồng 30% đã buộc họ phải đẩy giá lên cao hơn Apple music, dịch vụ stream nhạc tương tự Spotify nhưng là “chính chủ” Apple. Bản thân ứng dụng chính chủ đã có lợi thế cạnh tranh rất lớn, cộng thêm mức phí rẻ hơn các đối thủ, vậy có phải bóp nghẹt cạnh tranh? Là độc quyền hay không? Là lập luận của Spotify.

Sự cạnh tranh độc quyền

Tháng 4 năm 2019, theo The verge, nhà phát triển của hai chương trình Kidslox và Qustodio đã đệ đơn khiếu nại Apple lên EU, nói rằng ứng dụng của họ bị gỡ đột ngột khỏi App store, Apple không đưa ra các hướng dẫn rõ ràng hoặc đưa ra những thông báo khá mơ hồ, thậm chí không phản hồi lại các Dev khi họ gửi thắc mắc.

Điều đáng nói là các app này có chức năng tương tự như tiện ích Screen time trên iOS 11, cho phép người dùng kiểm soát thời gian sử dụng điện thoại, hỗ trợ phụ huynh kiểm soát những app con cái họ hay sử dụng. Thậm chí Screen time chính chủ còn ít tính năng hơn các app thứ ba như khả năng tắt một số ứng dụng nhất định, kiểm soát trẻ em khi truy cập vào những nội dung không lành mạnh, hỗ trợ cả iOS và Android. Tiện ích chính chủ xuất hiện, các app có chức năng tương tự bị gỡ không lý do rõ ràng?

Cửa hàng ứng dụng App store luôn đứng đầu các tìm kiếm

Mới đây, tờ Wall Street Journal bày tỏ nghi vấn Apple có can thiệp vào kết quả tìm kiếm trên App store hay không? Họ nhận thấy các app của Apple thường đứng đầu kết quả tìm kiếm trên App store dù cho đánh giá sao và lượt tải như thế nào. Theo thử nghiệm của họ khi tìm từ khóa Maps, Apple Maps luôn hiện kết quả đứng đầu khoảng 60% số lần họ tìm kiếm, trên cả Google Maps, nhưng nói Apple Maps tốt hơn Google Maps, nhiều lượt tải hơn Google Maps, được đánh giá cao hơn Google Maps, bạn có tin được không?

Đây là kết quả mình search thử ở App store Việt nam, từ khóa “maps” thì Apple maps đứng đầu, trên Google maps, “music” thì Apple music đứng đầu, thứ 2 là Zing mp3, thứ 3 là Soundclound, thứ 4 là Spotify.

Apple thì tất nhiên giữa các cáo buộc, họ vẫn đưa ra các lý lẽ như là Spotify đang muốn hưởng các tiện ích thanh toán miễn phí từ Apple trong khi họ là app có phí, hoặc là các ứng dụng tương tự Screen time bị gỡ vì thu thập quá nhiều dữ liệu người dùng…

Vì Android quá lớn?

Nghe thì có vẻ bất hợp lý, nhưng sau cùng thì lại quá hợp lý. Rất khó để quy kết Apple độc quyền, khi thị phần của Android tính đến tháng 6 năm 2019 là 76.03%, iOS chỉ vỏn vẹn 22.04% thị phần, một con số tương đối nhỏ.

Với thị phần gấp gần 4 lần, Android mới là kẻ chiếm lĩnh thị trường, và App store không phải là nơi duy nhất để các Dev có thể kiếm tiền từ app của mình. Apple không bắt buộc các Dev phải làm app cho mình. Nghe có vẻ hợp lý quá đúng không?

Vậy cửa hàng Apple store đang độc quyền ở đâu?

Ngay từ đầu, Apple đã định vị iPhone là smartphone cao cấp, nên giá bán của họ luôn cao hơn các smartphone Android đầu bảng từ các hãng khác. Họ cũng chính là người nố phát súng nghìn đô với iPhone X, để rồi lần lượt các hãng Android cũng tăng giá theo, nhưng chính vì giá đắt, nên những người dùng dư dả mua iPhone, cũng chịu chi hơn cho các app.

Doanh thu từ App store cao hơn gấp đôi trên Play store

Theo thống kê từ Sensor tower, trong năm 2018, doanh thu từ App store cao hơn gấp đôi trên Play store, điều này có ý nghĩa gì? Apple store không chiếm thị phần nhiều nhất, nhưng lại chiếm nguồn thu nhiều nhất, App store là cỗ máy kiếm tiền, là thỏi nam châm thu hút các nhà phát triển. Đó là lợi thế đầu tiên.

Lấy ví dụ: Thị phần Play store = 4 * App store, nhưng doanh thu Play store = ½ App store, vậy nếu thị phần App store = Play store chắc doanh thu Play store = 1/8 App store, đây là một ví dụ thấy lợi ích kinh tế lớn thế nào?

Lợi thế của cửa hàng App store so với Android

Lợi thế thứ hai đó là việc phát triển app cho iOS cũng dễ dàng và tiết kiệm chi phí hơn so với Android, mặc dù khâu kiểm duyệt đầu vào của Apple hơi gắt, nhưng nền tảng iOS lại có tính đồng bộ rất cao, và số lượng mẫu máy iOS phát hành mỗi năm cũng ít, chỉ 2 hoặc 3 mẫu iPhone mới và 1 hoặc 2 mẫu iPad. Dễ làm app hơn, tiết kiệm chi phí hơn và doanh thu tiềm năng nhiều hơn, ai có thể bỏ qua những lợi thế đó?

Vậy để tiếp cận với nguồn thu “ngon” nhất trên di động, hiển nhiên và bắt buộc các Dev phải phát triển app cho iOS. Mà đã bước vô App store, thì phải theo luật của Apple, phí 30%, xóa app và phản hồi không minh bạch và rất nhiều giả thuyết khác… tất cả đều là quyền của Apple.

Để cho ra những ứng dụng chất lượng là cả một quá trình Apple kiểm duyệt chặt chẽ, bất kì một lỗi nhỏ nào cũng có nguy cơ dừng lại app đó. Vì vậy khoan hãy bàn về vấn đề cửa hàng App store có độc quyền hay không? Mà hãy quan tâm nhất là nhà “Táo” luôn đưa ra những ứng dụng tốt nhất thị trường, đó mới là vấn đề.

Theo: Shopdunk